Terwijl de financiële wereld vooral bezig is met Jackson Hole (vindt Mario Draghi nou eindelijk eens de uitgang?) was ik deze week vooral bezig met Rutte-3. Niet dat er veel nieuws was. Maar ik zette op een rij welke economische klus dit nog te formeren kabinet te klaren heeft. Dit is nieuwsbrief 2, dank voor alle nieuwe aanmeldingen!

Woodstock

Maar eerst Jackson Hole. In dit dorpje in de staat Wyoming organiseert de Federal Reserve of Kansas City jaarlijks een groot congres voor en over centrale bankiers. (Ook wel het Woodstock van centrale bankiers genoemd.) In 2014 hintte ECB-baas Mario Draghi daar op het opendraaien van de geldkraan (door het opkopen van (staats)obligaties) en prompt besloot de ECB daar ook toe. Zou hij nu, drie jaar later, eindelijk eens gaan aankondigen dat die kraan dicht kan?

Met dit controversiële beleid heeft Draghi lekker wat lucht in de economie geblazen. Geld is nagenoeg gratis. Voor bedrijven zijn zelfs de onrendabelste investeringen nu rendabel, huizenkopers kunnen hun lol op en blazen gezellig gezamenlijk een lekkere luchtbel op, pensioenfondsen zuchten en steunen door de extreem lage rentes.

En terwijl de economie groeit en bloeit blijft Draghi maar tobben en twijfelen. Waarom toch? Eigenlijk is er geen enkele reden meer om dit monetaire experiment nog een dag langer door te zetten. Maar ja, die verrekte inflatie blijft maar laag. En nu het stimulerende Trump-beleid niet van de grond komt is de dollar van de weeromstuit aan het zakken - en de euro dus aan het stijgen, wat slecht is voor onze export.

Vrijdagavond 21.00u, vanavond dus, gaan we allemaal Kremlinwatchen en tussen de regels luisteren als Draghi zijn speech afsteekt.

Collega Dorinde Meuzelaar schreef er een voorverhaal over en maakte deze video. Ik mocht dinsdagavond bij Bureau Buitenland van de VPRO vooruitblikken. Luister hier terug.

Hete hangijzers

Dan mijn eigen project deze week. Rutte, Buma, Pechtold en Segers zijn nog lekker aan het formeren. Geen idee hoe ver ze precies zijn. Maar ik wilde wel eens op een rij zetten welke economische klus ze straks te klaren hebben.

Als ze het goed doen, is dat niet niks. De hervorming van het belastingstelsel is doorgeschoven, de pensioencrisis is nog niet opgelost, de arbeidsmarktproblematiek is door minister Asscher niet verholpen, er liggen Parijse klimaatdoelstellingen, de zorgkosten eten steeds meer budget op, Nederland moet opgestuwd in de vaart der volkeren als kenniseconomie.

Ga er maar aan staan.

Eindelijk schijnt de economische zon, het cliché wil dat je nú het dak moet repareren. Vandaar dat Rutte-3 wat mij betreft geen oogstkabinet kan worden (Rutte die achterover leunt en economische successen viert), maar een zaaikabinet. Dit is het moment om de economie echt sterker te maken, buffers te bouwen en eindelijk eens te voorkomen dat we tijdens een volgende crisis de pijnlijke maatregelen moeten nemen.

Ik maakte er een serie van vier video's over (Martin Vissers Hete Hangijzers). De eerste ging over pensioenen, de tweede over belastingen (hieronder), de derde over de arbeidsmarkt en de vierde verschijnt later vandaag.

Maar daarmee was dit project nog niet ten einde. Ik heb afgelopen weekend een enquête uitgezet onder een hele batterij toonaangevende economen (bij banken, universiteiten, de SER en bij onderzoeksinstellingen). 18 reacties kwamen er binnen, soms zeer uitgebreid.

Ik vroeg ze hoe onze economie er voor staat, of de lange formatie niet tot een verloren jaar leidt, of we moeten spenden of sparen, wat de topprioriteiten zijn en of er een aangepaste AOW-leeftijd voor zware beroepen moeten komen. Morgen verschijnt een uitgebreid verhaal in de krant.

Maar een tipje van de sluier: het versimpelen van ons belastingsysteem is prioriteit nummer 1 volgens de geraadpleegde economen. Dit is hét moment. De coalitie is juist (niet links versus recht, hervormingsbereid) en er is geld om koopkrachtpijn te verzachten die onvermijdelijk ontstaat als er met belastingen wordt geschoven.

En zoals economen betaamt, zeggen de meesten dat dit kabinet zich niet moet rijk rekenen, dat er zuinig moet worden gedaan, dat er nu gespaard moet worden voor mindere tijden en dat zich misschien zomaar weer een economische dip kan aandienen.

Een Twitter-polletje leverde dit resultaat op:

Waar blijven de vaste banen?

Peter Hein van Mulligen, de hoofdeconoom van het CBS, kwam nog met interessante cijfertjes over de groei van het aantal vaste banen. Kijk hier eens naar de ontwikkeling in de bouw:

Eindelijk meer vaste banen voor bouwvakkers. Maar het aantal zzp'ers in de bouw stijgt nog veel harder. Die zijn spekkoper. De bouw trekt aan als een malle. Na jaren sappelen is het goed zaken doen voor de zelfstandige klusser. Een fatsoenlijk tarief én een stevige zelfstandigenaftrek.

Met dit plaatje voor de hele economie kwam Van Mulligen vorige week:

Slechter dan Hongarije

Altijd interessant om te lezen: het blog van Bernard ter Haar. Hij is directeur-generaal Sociale Zekerheid en Integratie op het ministerie van Lodewijk Asscher. En hij houdt dus een blog bij. Leuk om mee te lezen wat deze topambtenaar bezig houdt.

Eerder schreef hij al eens een zeer prikkelende blog over de toename van de hoeveelheid onzekerheden waar Nederlanders de afgelopen jaren mee zijn geconfronteerd. Mij lijkt dat nogal een politieke lading hebben. Maar gelukkig krijgt Ter Haar de ruimte om dit op te schrijven.

Deze week schreef Ter Haar over een ander politiek gevoelig thema, namelijk de arbeidsparticipatie van arbeidsgehandicapten. Daarover heeft het kabinet al in 2013 afspreken gemaakt in het Sociaal Akkoord. En sindsdien loopt het nog niet zo'n vaart. Overigens presteert daarbij vooral de overheid zelf niet al te best.

Te Haar zet het eens in internationaal perspectief in zijn blog. Dat levert dit plaatje op:

Het zijn een beetje oude cijfers, maar we weten hoe het sindsdien is verlopen met al die goedbedoelde plannen. En blijkbaar vindt deze topambtenaar ze accuraat genoeg om te publiceren.

Hij is zelf niet erg tevreden met de plek die Nederland in dit lijstje inneemt, gezien zijn droge slotconclusie:

Column: Belastingkluwen

Lees mijn wekelijkse column in de Financiële Telegraaf hier (Telegraaf) of hier (Blendle).

Werkhaat

Mensen beginnen hun werk te haten op hun 35e. Kijk, dat is nog eens een lekkere kop boven je verhaal. Bloomberg publiceerde het. Ze hadden mij dit 11 jaar geleden moeten vertellen, want al die jaren ben ik zonder haat blijven doorwerken.

Los van de gekheid, hier zit nog een hele wereld achter. De eisen aan werkenden worden hoger en hoger, het werk wordt alsmaar intensiever. Dat is een bloedserieus thema waar ook arbeidseconomen mee bezig zijn. Voorlopig geniet ik nog even van de kop.